#include<user>
80+ Bronze
- Katılım
- 6 Ocak 2021
- Mesajlar
- 1,218
İlk iş her zaman temeli doğru atmak. Bu yüzden gizliliğin en büyük sorununa, deneyimi azaltmaya çözüm bularak yapmaya çalışacağız.
1- İşletim sistemini değiştirmek.
Eğer üst düzey yazılımcı değilseniz işletim sisteminizi Linux tarafına geçirmekte bir sorun görmüyorum. Windows üzerinden 85-90 FPS aldığım oyunu (Rocket league) 90+ ile oynuyorum, CS ve LoL de ortalama Windows'tan +20 FPS ile oynatıyor. Tek sıkıntı ilk kurulumdan sonra biraz yavaş başlıyor sonra görüntüler yüklenip bağlantı sağlanınca sorun kalmıyor. RIOT sorun çıkartmasa Valorant falan da akardı.
AMD kullanıcılarına önerim Arch tabanlı seçmesi ve Zen ya da Linux-tkg-bmq-zen2 kernelini kurması.
Laptop (Çift ekran kartlı sistemlere) önerim Ubuntu tabanlılara geçmesi.
2- Sağlam bir browser bulmak.
Bu önemli bir detay, çünkü ISS ya da başkalarının ne uygulama kullandığınızı bilmesi "hiçbir" işe yaramazken ne sitelere girip ne işlem yaptığınız onlar için veri madeni. Hem de altın gibi.
Burada da önerim Librewolf fork'u olan Firedragon browser.
Sebebi ise çoğu ayar yapılmış ve takip konusunda oldukça güvenli olması, hiçbir şey yapmayan birine göre %90 az veri iletirken ayar yapmış birine göre ise %20'ye yakın daha fazla iletiyor. Yani körü körüne hiçbir programa güvenmeyin, çünkü onlar sizin için her şeyi düşünemez ama başarılı bir proje.
3- Sağlam bir DNS adresi ve yapılandırmasına sahip olmak.
Bu kişisel isteklere müdahale etmeyen bir DNS olmalı çünkü istediğiniz siteyi açmazsa "
(" tepkisi olup gizliliği bırakabilirsiniz. Hepsini açarsa da veriler daha hızlı gider ve veri isteyenler sizi çok sevebilir. Aynı zamanda güvenli de olmalı tabii. Burada da karşımıza kişiselleştirilebilen "NEXTDNS" ilaç gibi geliyor. Uğraşmak istemeyen Adguard kullanabilir ama yeterli hiç değil.
4- Uygulama tercihleri
Tercihlerin temeli, veriyi kim ve neden ister üzerine kurmanız gerekiyor. Yani Microsoft Office elzem değilse neden LibreOffice/Onlyoffice kurmayayım? Çok üst düzey iş yapmıyorsam neden Adobe Photoshop yerine ücretsiz GIMP seçmeyeyim? Daha da önemlisi, biri bana neden hiçbir şey talep etmeden "crack" uygulama versin? Bu sorulara cevap vermeniz çok uzun sürmez, bu noktada açık kaynağı tercih etmeniz gerektiği açıkça ortada.
Yine belirtiyorum, ev kullanıcıları için öneri bu.
5- Uygulama ayarları
Çoğu uygulama verileri almak için size anlaşma imzalatır, sonra da kendi menüsüne ekler "kişiselleştirilmiş verileri anonim şekilde alma" gibi. Aslında imzaladığınız anonim şekilde verileri aktarma, uygulamanın fonksiyonelliğini sağlamayla ilgili. Örneğin Whatsapp'ta mesaj attığınızda karşıya atması için önce mesajın sunucuların mesajı alması ve sonra iletmesi gerekir. Anlaşmada bunu imzalarsınız, buton olarak eklediğiniz şey "kimden, kime, nasıl bir konu hakkında" mesaj attığınızı saklama hakkı oluyor. Onları mutlaka kapatın. Genellikle uymasalar da kapatın.
Bunlar başlıca temellerdi. Asıl gizlilik olayı şöyle başlıyor:
1- Browser ayarları.
Size tek tek ayarların hepsini yazmayacağım tabii ki ama önerilerim olacak.
Custom search engine ile Anon.sx (searx arama motoru) ekleyip kullanabilirsiniz. Türkçe ayarlarında Google'dan daha iyi sonuç buluyor, özelleştirilebiliyor, kategorilere ayrılmış, dil seçilebiliyor ve teması da değiştirilebiliyor. Veri saklamıyor.
Eklenti olarak, Bitwarden parola yöneticisi olabilir. Bunun dışında gizlilik ve konfor için herkesin kullanması gerekenler; Ublock origin, Canvas blocker, Clearurls, Universal bypass, enhanced-h264ify. Kurun abuk subuk kasmalardan, link iletmelerinden, adfly gibi yönlendirmelerden kurtulun.
Not olarak, Canvas blocker ayarlarından presets menüsünden her şeyi açın. Diğer ayarları söylerdim ancak bugün üşendim belki başka konuya.
BİR TIK KONFOR BOZACAK eklentiler ise şöyle
Decentraleyes: İşlevsel ama hız azaltabiliyor ve bazı sitelerde sorun çıkartabilir.
Cloudflare MITM attack blocker: Sitelerde cloudflare varsa web.archive şeklinde açıyor, online çalışan (bu forum gibi) sitelerde ne yazık ki kötü.
Privacy Badger: Sitelerde gezindikçe öğreniyor ve ona göre blokluyor. Aslında ilk seferlerde hız kaybı yok gibi geliyor ama silince fark ediyorsunuz, bayağı etkiliyor.
Ublock gelişmiş ayarları: Çok işlevsel ancak tek tek uğraşmak üşendirebilir ve Javascript kapatırsanız tüm deneyim 2010 yıllarına dönüyor
Ghostery: Privacy Badger gibi ama daha fonksiyonlu. Çok fonksiyon içerdiğinden yavaş, işe yarama konusunda ben kullanılmaması gerektiğini düşünüyorum.
Tabliss: Sekmelerin yetkilerini sınırlayarak açmasını ve izole olmasını sağlıyor, kullanın oldukça gerekli. Üste de yazabilirdim ama içeriğini yazmak istedim.
Canvas Blocker: Üstte de yazmıştım ama detaylarına girip tarayıcının işlevini bozabilirsiniz, bilenler kullansın derim. Presets bence oldukça yeterli.
Privacytools.io sitesindeki mozilla ayarlarını uygulayabilirsiniz. Arkenfox kurarsanız deneyim düşer, o yüzden önermiyorum diğer tüm ayarları yapabilirsiniz.
2- DNS ayarları
Bu ayarlardan en önemlileri, browser içinde olan DoH ve genelde cihazın tamamında olan DoT özelliği. Bunlar ISS'nin ne yaptığınızı okuyamamasını sağlayan, şifreleyen güzelim teknolojiler. Konudaki muhtemelen en önemli ikinci şey bu özellikler.
Diğeri NEXTDNS ve OpenDNS'e özel filtre ayarları. NEXTDNS filtelerini bir ara paylaşabilirim. Gizlilik filtrelerinize ultimate-MVPS-Chef Koch ve diğer ultra über tarzı şeyleri eklemezseniz kullanışlılık bozulmadan istediğiniz gibi takılabilirsiniz. Log menüsünde yer seçme kısmında mümkünse İsviçre'yi seçin, gizlilik konusunda daha iyidir ve logları da 1 günlük yapıp diğer şeyleri açarsanız oldukça hız artar.
3- Kernel seçimi
Linux'a geçmelisiniz demiştim ve gizlilik artık hobiniz haline geldiyse Linux-hardened kernel türlerini kurabilirsiniz. Bunlar işlemlerinizin tanınmasını önleyecektir.
4- Cloud tabanlı uygulamalar
Cloud tabanlı uygulamalar, özellikle ücretsizler, sizden veri almak dışında hiçbir sebeple yapılmamıştır. Unutmayın kimse kimseye durduk yere bu kadar rahatlık sunmaz, kullanacaksanız açık kaynak kodlu Cloudları kullanabilirsiniz ki onlarda bile risk var ancak burada ikinci soru "ben zaten ne yapıyorum" sorusu olabilir. Açık kaynak kodlu seçin deme sebebim, en azından üst düzey veri çalma olayı olursa yazılımcıların tepkileri sebebiyle uygulama sonlandırılır ama kapalı kaynak kodluysa ne çaldığını hiç bilemezsiniz.
5- VPN kullanmayın
VPN'ler sizin başka sitelere girmenize yarıyor ama ne siteye girdiğinize, sitede nereye tıklayıp ne yaptığınıza kadar kullanıyorlar. Ücretli Nord dışında önermiyorum (evet Express bile tercih etmiyorum), log olmayan seçmeye çalışın. Alamıyorsanız da Proxy kullanabilirsiniz ama yine tercihleri çok iyi yapmanız lazım. Proxy önerisinde bulunamam genellikle günlük açılıp kapanıyorlar.
Şimdilik basit bir rehber olarak burada bulunsun, böyle bir konu açtım mı hatırlamıyorum. Aklımda vardı, açmışsam birleştirilebilir açmadıysam da dursun işte
1- İşletim sistemini değiştirmek.
Eğer üst düzey yazılımcı değilseniz işletim sisteminizi Linux tarafına geçirmekte bir sorun görmüyorum. Windows üzerinden 85-90 FPS aldığım oyunu (Rocket league) 90+ ile oynuyorum, CS ve LoL de ortalama Windows'tan +20 FPS ile oynatıyor. Tek sıkıntı ilk kurulumdan sonra biraz yavaş başlıyor sonra görüntüler yüklenip bağlantı sağlanınca sorun kalmıyor. RIOT sorun çıkartmasa Valorant falan da akardı.
AMD kullanıcılarına önerim Arch tabanlı seçmesi ve Zen ya da Linux-tkg-bmq-zen2 kernelini kurması.
Laptop (Çift ekran kartlı sistemlere) önerim Ubuntu tabanlılara geçmesi.
2- Sağlam bir browser bulmak.
Bu önemli bir detay, çünkü ISS ya da başkalarının ne uygulama kullandığınızı bilmesi "hiçbir" işe yaramazken ne sitelere girip ne işlem yaptığınız onlar için veri madeni. Hem de altın gibi.
Burada da önerim Librewolf fork'u olan Firedragon browser.
Sebebi ise çoğu ayar yapılmış ve takip konusunda oldukça güvenli olması, hiçbir şey yapmayan birine göre %90 az veri iletirken ayar yapmış birine göre ise %20'ye yakın daha fazla iletiyor. Yani körü körüne hiçbir programa güvenmeyin, çünkü onlar sizin için her şeyi düşünemez ama başarılı bir proje.
3- Sağlam bir DNS adresi ve yapılandırmasına sahip olmak.
Bu kişisel isteklere müdahale etmeyen bir DNS olmalı çünkü istediğiniz siteyi açmazsa "
(" tepkisi olup gizliliği bırakabilirsiniz. Hepsini açarsa da veriler daha hızlı gider ve veri isteyenler sizi çok sevebilir. Aynı zamanda güvenli de olmalı tabii. Burada da karşımıza kişiselleştirilebilen "NEXTDNS" ilaç gibi geliyor. Uğraşmak istemeyen Adguard kullanabilir ama yeterli hiç değil.4- Uygulama tercihleri
Tercihlerin temeli, veriyi kim ve neden ister üzerine kurmanız gerekiyor. Yani Microsoft Office elzem değilse neden LibreOffice/Onlyoffice kurmayayım? Çok üst düzey iş yapmıyorsam neden Adobe Photoshop yerine ücretsiz GIMP seçmeyeyim? Daha da önemlisi, biri bana neden hiçbir şey talep etmeden "crack" uygulama versin? Bu sorulara cevap vermeniz çok uzun sürmez, bu noktada açık kaynağı tercih etmeniz gerektiği açıkça ortada.
Yine belirtiyorum, ev kullanıcıları için öneri bu.
5- Uygulama ayarları
Çoğu uygulama verileri almak için size anlaşma imzalatır, sonra da kendi menüsüne ekler "kişiselleştirilmiş verileri anonim şekilde alma" gibi. Aslında imzaladığınız anonim şekilde verileri aktarma, uygulamanın fonksiyonelliğini sağlamayla ilgili. Örneğin Whatsapp'ta mesaj attığınızda karşıya atması için önce mesajın sunucuların mesajı alması ve sonra iletmesi gerekir. Anlaşmada bunu imzalarsınız, buton olarak eklediğiniz şey "kimden, kime, nasıl bir konu hakkında" mesaj attığınızı saklama hakkı oluyor. Onları mutlaka kapatın. Genellikle uymasalar da kapatın.
Bunlar başlıca temellerdi. Asıl gizlilik olayı şöyle başlıyor:
1- Browser ayarları.
Size tek tek ayarların hepsini yazmayacağım tabii ki ama önerilerim olacak.
Custom search engine ile Anon.sx (searx arama motoru) ekleyip kullanabilirsiniz. Türkçe ayarlarında Google'dan daha iyi sonuç buluyor, özelleştirilebiliyor, kategorilere ayrılmış, dil seçilebiliyor ve teması da değiştirilebiliyor. Veri saklamıyor.
Eklenti olarak, Bitwarden parola yöneticisi olabilir. Bunun dışında gizlilik ve konfor için herkesin kullanması gerekenler; Ublock origin, Canvas blocker, Clearurls, Universal bypass, enhanced-h264ify. Kurun abuk subuk kasmalardan, link iletmelerinden, adfly gibi yönlendirmelerden kurtulun.
Not olarak, Canvas blocker ayarlarından presets menüsünden her şeyi açın. Diğer ayarları söylerdim ancak bugün üşendim belki başka konuya.
BİR TIK KONFOR BOZACAK eklentiler ise şöyle
Decentraleyes: İşlevsel ama hız azaltabiliyor ve bazı sitelerde sorun çıkartabilir.
Cloudflare MITM attack blocker: Sitelerde cloudflare varsa web.archive şeklinde açıyor, online çalışan (bu forum gibi) sitelerde ne yazık ki kötü.
Privacy Badger: Sitelerde gezindikçe öğreniyor ve ona göre blokluyor. Aslında ilk seferlerde hız kaybı yok gibi geliyor ama silince fark ediyorsunuz, bayağı etkiliyor.
Ublock gelişmiş ayarları: Çok işlevsel ancak tek tek uğraşmak üşendirebilir ve Javascript kapatırsanız tüm deneyim 2010 yıllarına dönüyor
Ghostery: Privacy Badger gibi ama daha fonksiyonlu. Çok fonksiyon içerdiğinden yavaş, işe yarama konusunda ben kullanılmaması gerektiğini düşünüyorum.
Tabliss: Sekmelerin yetkilerini sınırlayarak açmasını ve izole olmasını sağlıyor, kullanın oldukça gerekli. Üste de yazabilirdim ama içeriğini yazmak istedim.
Canvas Blocker: Üstte de yazmıştım ama detaylarına girip tarayıcının işlevini bozabilirsiniz, bilenler kullansın derim. Presets bence oldukça yeterli.
Privacytools.io sitesindeki mozilla ayarlarını uygulayabilirsiniz. Arkenfox kurarsanız deneyim düşer, o yüzden önermiyorum diğer tüm ayarları yapabilirsiniz.
2- DNS ayarları
Bu ayarlardan en önemlileri, browser içinde olan DoH ve genelde cihazın tamamında olan DoT özelliği. Bunlar ISS'nin ne yaptığınızı okuyamamasını sağlayan, şifreleyen güzelim teknolojiler. Konudaki muhtemelen en önemli ikinci şey bu özellikler.
Diğeri NEXTDNS ve OpenDNS'e özel filtre ayarları. NEXTDNS filtelerini bir ara paylaşabilirim. Gizlilik filtrelerinize ultimate-MVPS-Chef Koch ve diğer ultra über tarzı şeyleri eklemezseniz kullanışlılık bozulmadan istediğiniz gibi takılabilirsiniz. Log menüsünde yer seçme kısmında mümkünse İsviçre'yi seçin, gizlilik konusunda daha iyidir ve logları da 1 günlük yapıp diğer şeyleri açarsanız oldukça hız artar.
3- Kernel seçimi
Linux'a geçmelisiniz demiştim ve gizlilik artık hobiniz haline geldiyse Linux-hardened kernel türlerini kurabilirsiniz. Bunlar işlemlerinizin tanınmasını önleyecektir.
4- Cloud tabanlı uygulamalar
Cloud tabanlı uygulamalar, özellikle ücretsizler, sizden veri almak dışında hiçbir sebeple yapılmamıştır. Unutmayın kimse kimseye durduk yere bu kadar rahatlık sunmaz, kullanacaksanız açık kaynak kodlu Cloudları kullanabilirsiniz ki onlarda bile risk var ancak burada ikinci soru "ben zaten ne yapıyorum" sorusu olabilir. Açık kaynak kodlu seçin deme sebebim, en azından üst düzey veri çalma olayı olursa yazılımcıların tepkileri sebebiyle uygulama sonlandırılır ama kapalı kaynak kodluysa ne çaldığını hiç bilemezsiniz.
5- VPN kullanmayın
VPN'ler sizin başka sitelere girmenize yarıyor ama ne siteye girdiğinize, sitede nereye tıklayıp ne yaptığınıza kadar kullanıyorlar. Ücretli Nord dışında önermiyorum (evet Express bile tercih etmiyorum), log olmayan seçmeye çalışın. Alamıyorsanız da Proxy kullanabilirsiniz ama yine tercihleri çok iyi yapmanız lazım. Proxy önerisinde bulunamam genellikle günlük açılıp kapanıyorlar.
Şimdilik basit bir rehber olarak burada bulunsun, böyle bir konu açtım mı hatırlamıyorum. Aklımda vardı, açmışsam birleştirilebilir açmadıysam da dursun işte
Son düzenleme:
