Türklerin İslamiyet’e Geçişi. (Kaynaklıdır)

[conveyor belt overlord]

Bu yazıyı paylaşmamdaki amaç;

Aslında merak ettiğim bir gerçeği araştırırken siz değerli insanlarında yararlanmasını istememden kaynaklanıyor.


Ortaöğretimde Anlatılan İddianın Gerçekliği.


Okullarda öğretilen islama geçiş süreci benzerlikler üzerinden verilmiştir ama bu iddianın kökenine inelim;


İslam’a geçiş bizde de tek tanrı vardı onlarda da vb. tarzında cümleler ile anlatılır, oysa o dönem gök tanrı inancına inanan sayısı azdı çünkü Doğu Türkistan da Budizm Hristiyanlık ve Maniheizm inancı hakimdi1 2 3 4


(Daha fazla bilgi için bkz; Zekeriya Kitapçı - Doğu Türkistan ve Uygur Türkleri Arasında İslamiyet )


Bu iddianın savunucuları tarafından Talas savaşı öne çıkmaktadır ki Talas savaşının iç yüzüne baktığımız zaman Talas savaşında Taşkent Türk Beyliğini ortadan kaldırmaya çalışan Çinlilere kafa tutacak gücü olmadığını anlayan Taşkent Türk Beyinin oğlu tarafından Abbasilerden yardım istemesi üzerine Ebü Müslim El Horasaniden yardım istemişlerdir.5 6


Burada Ebü Müslim’in yardım etmesindeki amaç çinlilerin Abbasi İmparatorluğunun doğu sınırını tehdit etmesinden kaynaklıdır.5 6


Savaşı kazandıktan sonra çini yenmemizin tek kârı kağıt imalatını öğrenmemizdir islamiyete geçişimizin bu konuya gram alakası yoktur, ama bir çok tarihçi bu savaş ile geçtiğimizi öne sürer7 8



Türklerin İslamlaşması;


Türklerin islamiyete geçmesinde Abbasiler tarafından uygulanan büyük bir doğu politikası vardır. Bir rivayete göre o dönem Çin de çıkmış olan isyanları bastırmak için El-Mansur 4000 kişilik bir ordu göndermiştir. 9Onun yanında Doğu Türklerine ayrı bir hürmette bulunmuştur ve devlet işlerinde büyük yerlere getirmişdir.10


Bu olaylar üzerine Çin de Müslümanlaşma başlamıştır bu vakitlere yakın sırada El-Mansur ölür halife olarak oğlu el-Mehdi geçer ve babasının doğu politikasını takip eder.11 12

El-Mehdi Türk beyliklerine müslümanlığa geçmeleri için elçileri ile mektup gönderiyordu mektubun içeriği şudur;


*“Eğer siz Allah’ın birliğ ve Onun Rasulünü kabul ederseniz büyük faydalar elde edeceğiniz gibi, benden de yardım görürsünüz.”*13


Bu faaliyetleri en iyi şekilde kaleme alan İbn Vazıh El-Yakubi bizlere şu bilgileri vermektedir;



*“El-Mehdi (halife olduktan sonra) hükümdarlara, kendisine itaat etmeleri ve İslam dinine girmeleri için bir kısım elçiler gönderi. Onların çoğu da onun bu isteğini kabul etti. Bunlar arasında; Kabul Beyi Han hal, Taberistan beyi İsbehbiz Suğd beyi Ihşid, Fergane beyi Ferzan, Uşrusana beyi Afşin, Karluk beyi Yabgu, Sicistan beyi Rutbil, Türk beyi Tarhan, Vabrah vakfur, Tokuz Oğuz (Uygur) beyi Hakan (Kağan) da bulunuyordu.”*14


Kabul Etmelerindeki Sebep Hakkında;


Bu bahsettiğimiz tarihler 8. yüzyıl (775-785)15 olduğunu düşünürsek abbasilerin zengin ve güçlü olduğu bir dönemdir Türk Devletlerinin güçlü bir devletten yardım alması fikri çok caziptir ki o zamana kadar da düzgün bir din düzenleri olmaması bunu tetiklediğini düşünmekteyim.


Son Söz;

Umarım yardımcı olmuştur.

Kaynakça





Ortaöğretimde Anlatılan İddianın Gerçekliği.


1; el-Mesudi, Muruc, Tah. M.M. Abdu’l-Hamid, Mısır, 1964, I, s. 160, Şeşen, R. islam Coğrafyalarına Göre Türkler, Ankara, 1985, s. 288.

2; Gumilov, L.N., Eski TÜrkler, istanbul. 2002, s. 455.

3; Özkan, İ., Kutluk Bilge Kül Kağan Böğü Kağan ve Uygurlar, Ankara, 1986 s, 19

4; Bkz. Kitapçı ,2., Orta Asyada islamiyetin Yayılışı ve Türkler, s. 102

5; Esin, E., İslamiyetten Önce Türk Kültür Tarihi ve islama Giriş, İstanbul, 1978, s. 155.

6; izgi,6., Çin Elçisi Wang Yen-Te’nin Uygur Seyahatnamesi , Ankara, 1989, s.39.

7; Yıldız, H.D., islamiyet ve Türkler, istanbul, 1976, s. 37”38.

8; Kitapçı, z., Türk boyları Arasında İslam Hidayet Fırtınası, s. 136, 137, 139, 140.

Türklerin İslamlaşması;

9; Hee, Cemil, Lee, Soo., Çin md., TDVIA, Vlll, s. 325, krg. Hartman, Çin md., lA., lll, s. 409.

10; Kitapçı, Z., Saadet Asrında Türkler, Konya, 1997, s. 204

11; Raphael, israili, Müslim in China, A Study in Cultural Confarantation, London, 1980, P.80, Hee, Cemil., Lee, Soo, a.g.e., Vlll, s.325.

12; izgi, O., Çinde islamiyetin Yayılması ve Gelişmesi, Milli Kültür, il, no 1, (Haziran) 1980, s. 58 vd.

13; Panipati, ı., Şeyh, M. İslamın Yayılış Tarihi, Çev. A. Genceli İstanbul II, s. 902

14; el-Ya’kubi, ibn Vazıf, Tarihu’l-Ya’kubi, ll, s. 397.


Kabul Etmelerindeki Sebep Hakkında;


15; es-Suyuti, Tarihu’l-Hulefa, Mısır, 1952, s.259.

 

[𝐊𝐞𝐫𝐞𝐦]

Doğru bir anlatım olmuş. Talekan ve Cürcân sonrası zorlamayla İslam'a geçtik gibi zırva argümanlara itimat edilmemesi gerek. Bu savaşlar siyasi olaylardır. Bizim İslam'a geçişimizle alakası da yoktur. Bilakis geçişimizi uzatmıştır bu olaylar. Türkler kin tutmuştur. Kılıç zoruyla geçtik denmesi biz özgürlüğüne düşkün, savaşçı Türklere hakarettir. Abbasilerle ilişkilerimiz neticesinde kitlesel şekilde kendi isteğimizle İslam'a geçtik. Bugün kullandığımız pek çok dini terimin Farsça kökenli olmasının sebebi de budur. Zira Araplardan öğrenmedik İslam'ı. Farslardan öğrendik.

 

[Suwariba]

eline sağlık

 

[SüleymanÇakır.]

Bu yazıyı paylaşmamdaki amaç;

Aslında merak ettiğim bir gerçeği araştırırken siz değerli insanlarında yararlanmasını istememden kaynaklanıyor.


Ortaöğretimde Anlatılan İddianın Gerçekliği.


Okullarda öğretilen islama geçiş süreci benzerlikler üzerinden verilmiştir ama bu iddianın kökenine inelim;


İslam’a geçiş bizde de tek tanrı vardı onlarda da vb. tarzında cümleler ile anlatılır, oysa o dönem gök tanrı inancına inanan sayısı azdı çünkü Doğu Türkistan da Budizm Hristiyanlık ve Maniheizm inancı hakimdi1 2 3 4


(Daha fazla bilgi için bkz; Zekeriya Kitapçı - Doğu Türkistan ve Uygur Türkleri Arasında İslamiyet )


Bu iddianın savunucuları tarafından Talas savaşı öne çıkmaktadır ki Talas savaşının iç yüzüne baktığımız zaman Talas savaşında Taşkent Türk Beyliğini ortadan kaldırmaya çalışan Çinlilere kafa tutacak gücü olmadığını anlayan Taşkent Türk Beyinin oğlu tarafından Abbasilerden yardım istemesi üzerine Ebü Müslim El Horasaniden yardım istemişlerdir.5 6


Burada Ebü Müslim’in yardım etmesindeki amaç çinlilerin Abbasi İmparatorluğunun doğu sınırını tehdit etmesinden kaynaklıdır.5 6


Savaşı kazandıktan sonra çini yenmemizin tek kârı kağıt imalatını öğrenmemizdir islamiyete geçişimizin bu konuya gram alakası yoktur, ama bir çok tarihçi bu savaş ile geçtiğimizi öne sürer7 8



Türklerin İslamlaşması;


Türklerin islamiyete geçmesinde Abbasiler tarafından uygulanan büyük bir doğu politikası vardır. Bir rivayete göre o dönem Çin de çıkmış olan isyanları bastırmak için El-Mansur 4000 kişilik bir ordu göndermiştir. 9Onun yanında Doğu Türklerine ayrı bir hürmette bulunmuştur ve devlet işlerinde büyük yerlere getirmişdir.10


Bu olaylar üzerine Çin de Müslümanlaşma başlamıştır bu vakitlere yakın sırada El-Mansur ölür halife olarak oğlu el-Mehdi geçer ve babasının doğu politikasını takip eder.11 12

El-Mehdi Türk beyliklerine müslümanlığa geçmeleri için elçileri ile mektup gönderiyordu mektubun içeriği şudur;


*“Eğer siz Allah’ın birliğ ve Onun Rasulünü kabul ederseniz büyük faydalar elde edeceğiniz gibi, benden de yardım görürsünüz.”*13


Bu faaliyetleri en iyi şekilde kaleme alan İbn Vazıh El-Yakubi bizlere şu bilgileri vermektedir;



*“El-Mehdi (halife olduktan sonra) hükümdarlara, kendisine itaat etmeleri ve İslam dinine girmeleri için bir kısım elçiler gönderi. Onların çoğu da onun bu isteğini kabul etti. Bunlar arasında; Kabul Beyi Han hal, Taberistan beyi İsbehbiz Suğd beyi Ihşid, Fergane beyi Ferzan, Uşrusana beyi Afşin, Karluk beyi Yabgu, Sicistan beyi Rutbil, Türk beyi Tarhan, Vabrah vakfur, Tokuz Oğuz (Uygur) beyi Hakan (Kağan) da bulunuyordu.”*14


Kabul Etmelerindeki Sebep Hakkında;


Bu bahsettiğimiz tarihler 8. yüzyıl (775-785)15 olduğunu düşünürsek abbasilerin zengin ve güçlü olduğu bir dönemdir Türk Devletlerinin güçlü bir devletten yardım alması fikri çok caziptir ki o zamana kadar da düzgün bir din düzenleri olmaması bunu tetiklediğini düşünmekteyim.


Son Söz;

Umarım yardımcı olmuştur.

Kaynakça





Ortaöğretimde Anlatılan İddianın Gerçekliği.


1; el-Mesudi, Muruc, Tah. M.M. Abdu’l-Hamid, Mısır, 1964, I, s. 160, Şeşen, R. islam Coğrafyalarına Göre Türkler, Ankara, 1985, s. 288.

2; Gumilov, L.N., Eski TÜrkler, istanbul. 2002, s. 455.

3; Özkan, İ., Kutluk Bilge Kül Kağan Böğü Kağan ve Uygurlar, Ankara, 1986 s, 19

4; Bkz. Kitapçı ,2., Orta Asyada islamiyetin Yayılışı ve Türkler, s. 102

5; Esin, E., İslamiyetten Önce Türk Kültür Tarihi ve islama Giriş, İstanbul, 1978, s. 155.

6; izgi,6., Çin Elçisi Wang Yen-Te’nin Uygur Seyahatnamesi , Ankara, 1989, s.39.

7; Yıldız, H.D., islamiyet ve Türkler, istanbul, 1976, s. 37”38.

8; Kitapçı, z., Türk boyları Arasında İslam Hidayet Fırtınası, s. 136, 137, 139, 140.

Türklerin İslamlaşması;

9; Hee, Cemil, Lee, Soo., Çin md., TDVIA, Vlll, s. 325, krg. Hartman, Çin md., lA., lll, s. 409.

10; Kitapçı, Z., Saadet Asrında Türkler, Konya, 1997, s. 204

11; Raphael, israili, Müslim in China, A Study in Cultural Confarantation, London, 1980, P.80, Hee, Cemil., Lee, Soo, a.g.e., Vlll, s.325.

12; izgi, O., Çinde islamiyetin Yayılması ve Gelişmesi, Milli Kültür, il, no 1, (Haziran) 1980, s. 58 vd.

13; Panipati, ı., Şeyh, M. İslamın Yayılış Tarihi, Çev. A. Genceli İstanbul II, s. 902

14; el-Ya’kubi, ibn Vazıf, Tarihu’l-Ya’kubi, ll, s. 397.


Kabul Etmelerindeki Sebep Hakkında;


15; es-Suyuti, Tarihu’l-Hulefa, Mısır, 1952, s.259.

Kaynakça belirtmen ayrı güzel.

 

[Alfha13]

Türkler zaten Anadolu'dayken Malazgirt'in kapıları açmış olması ile aynı mantıkta. MEB 5 yaşındaki çocuk zannediyor bizi, kafamız karışmasın diye gerçeği bile anlatmıyor Tengrizm tek tanrılı değil mesela.

 

[conveyor belt overlord]

Kaynakça belirtmen ayrı güzel.

eline sağlık

Doğru bir anlatım olmuş. Talkan ve Curcan sonrası ağlaya ağlaya İslam'a geçtik gibi zırva argümanlara itimat edilmemesi gerek. Bu katliamlar siyasi olaylardır. Bizim İslam'a geçişimizle alakası da yoktur. Bilakis geçişimizi uzatmıştır bu olaylar. Kılıç zoruyla geçtik denmesi biz özgürlüğüne düşkün, savaşçı Türklere hakarettir. Abbasilerle ilişkilerimiz neticesinde kitlesel şekilde kendi isteğimizle İslam'a geçtik. Bugün kullandığımız pek çok dini terimin Farsça kökenli olmasının sebebi de budur. Zira Araplardan öğrenmedik İslam'ı. Farslardan öğrendik.

Teşekkür ederim okuduğunuz için

 

[Carl-S]

İnsanları katlederek ya da kılıç zoruyla zorlayarak bir anlayışa ya da dine mensup edemezsiniz. Ki Türkler'in İslam anlayışının, Abbasi ve Emevilere göre farklılıklarını görünce, bunun toptan zorla olmuş bir şey olmadığını anlıyorsunuz. Çünkü bir millet nasıl muamele görürse öyle muamele eder.

Aslında buradaki tartışma İslam'a geçişten çok Emevilerin ve Abbasilerin, Türkler ile ilişkileri etrafında dönüyor. Biliyorsunuz Emeviler Arap Irkçılığı'nı çok katı bir şekilde benimsemiştir. Hem İslama zarar vermişler hem de Türkler de dahil birçok milleti, İslam'ı benimsemiş olmalarına rağmen ikinci sınıf görmüşlerdir.

Final olarak, bu derece kitlesel bir dönüşümü kılıç zoruyla gerçekleştiremezsiniz. Katolikler bile Ortodoksları ortadan kaldıramadı. Yahudiler başlarına gelen onca şeye rağmen hala dinlerine sıkı sıkı bağlı..

 

[shotpoter]

İnsanları katlederek ya da kılıç zoruyla zorlayarak bir anlayışa ya da dine mensup edemezsiniz. Ki Türkler'in İslam anlayışının, Abbasi ve Emevilere göre farklılıklarını görünce, bunun toptan zorla olmuş bir şey olmadığını anlıyorsunuz. Çünkü bir millet nasıl muamele görürse öyle muamele eder.

Aslında buradaki tartışma İslam'a geçişten çok Emevilerin ve Abbasilerin, Türkler ile ilişkileri etrafında dönüyor. Biliyorsunuz Emeviler Arap Irkçılığı'nı çok katı bir şekilde benimsemiştir. Hem İslama zarar vermişler hem de Türkler de dahil birçok milleti, İslam'ı benimsemiş olmalarına rağmen ikinci sınıf görmüşlerdir.

Final olarak, bu derece kitlesel bir dönüşümü kılıç zoruyla gerçekleştiremezsiniz. Katolikler bile Ortodoksları ortadan kaldıramadı. Yahudiler başlarına gelen onca şeye rağmen hala dinlerine sıkı sıkı bağlı..

Emevi Politikası Malesefki bu Şekilde idi.
Abbasiler zaten buna Tepki olarak Doğdu, Avasım Sehilrleri
ve Ayrıca Yunan, Mısır vs Gibi Cevirilerin Yapıldığı Beytü'l Hikmeler ile Bilim ve Medeniyete Güzel Katkıları vardı.
(Beytü'l Hikmeler Abbasi Halifesi El Memun Döneminde yapılmıştır.)