Neler Yeni

Rehber Asus TUF VG27AQML1A monitör ayarları nasıl olmalı?

Fantastiktürk

80+ Bronze
Katılım
19 Aralık 2022
Mesajlar
1,707
En İyi Cevap
1
@freygasm Adlı arkadaş istemişti. Herkes faydalansın diye konu açıp kopyala yapıştır yapıyorum:

Gaming (oyun) menüsü

+ Variable overdrive=değişken tepki süresi hızlandırma:
Overdrive ayarını biliyorsunuzdur tepki süresi hızlandırma. Bu ayar da overdrive ayarı ama Hz değiştikçe overdrive ayarını Hz'e göre optimize ediyor. Bu şu yüzden lazım: örneğin bir monitör için overdrive ayarını ortaya alın, en yükseği çok fazla beyaz iz (ters-ghosting) yapıyor diyoruz ya, işte Hz düşünce orta ayar sanki yüksek Hz'in yüksek ayarı gibi davranabiliyor. Yani o Hz için o overdrive fazla agresif kalabiliyor. VOD işte Hz düşünce overdrive'ı da ona göre düşürüyor. Bunun için açın kapayın diyemyeceğim. Zira bazı monitörlerde iyi bazılarında kötü optimize oluyor ve kullanılmaması gerekiyor. Testini görmem lazım. Aslında bunu kendiniz test edip karar verebilirsiniz. Overdrive'ı maksimum Hz için optimum değere alın (Aşağıda anlatacağım nasıl yapacağınızı.). Ardından VOD'yi açıp Hz'i düşürün. Tekrar test edin ve tekrar Hz düşürün. Hz düşürdükçe ufonun arkasında beyaz iz çıkıyor/artıyor ise kullanmayın.

+ Variable refresh rate (VRR)=değişken yenileme hızı=G-sync, Free-sync:
Bu ayarı biliyorsunuzdur. Hz'inizi FPS'inize eşitliyor ki görüntüde yırtılma olmasın. Demek isterdim ama bu basit açıklama yıllar öncesine ait. Günümüzde rekabetçi dahil çoğu senaryoda VRR kullanılması tavsiye ediliyor. Artık gecikmeyi çok etkilemiyor/etkilemiyor ve getirisi çok daha fazla. Daha akıcı, daha takılmasız ve yırtılmasız oyun deneyimi sunuyor. G-sync, Free-sync kullanmak istediğinizde bu ayarı açıyorsunuz. Yalnız VRR'i nasıl kulanacağınız hakkında güncel rehberleri izlemenizi tavsiye ederim. Zira eskisi gibi değil. Örneğin sadece G-sync'i değil G-sync + ekran kartı ayar menüsündeki V-sync'i birlikte etkinleştiriyorsunuz.

+ ELMB/ELMB-sync=Aşırı düşük hareket bulanıklığı: yukarıda konuşmuştuk:
Afedersiniz ben AQ1A ile kariştirmişim. Renkler için söylediğim hala geçerli ama Hz yükseltmesi var en azından ki önemli.

ELMB dediğimiz strobe'un Asus'taki adıdır hocam. Strobe monitörlerdeki en detaylı alanlardan biri. Direk monitörlerin nasıl çalıştığını, Hz'in ne olduğunu bilmeniz gereken bir konu. O yüzden uzunca yazmayacağım.
Monitördeki hareketli her cisim strobe kullanmadığınız ya da çok uçuk Hz'lerde (600-700+) kullanmadığinız sürece gözünüzün ve monitörün çalisma yapisi gereği bulanık gözükür. Strobe teknolojisi bu hareketli cisimlerin bulanıkliğinı azaltmaya yarar. Örneğin 360Hz OLED:
Alıntıyı görüntüle

240Hz ama 165Hz'de çalışan strobe'lu XG2431:
Alıntıyı görüntüle

Örneğin 540Hz TN + strobe:
Alıntıyı görüntüle

Neden nokta nokta biliyor musunuz? Bu ufo durmuyor ha, hareketli. Hareketli olmasına rağmen her bir pikseli seçebiliyorsunuz.

İşte e-sporcular falan bunu kullanıyor. Eskiden bu konuda en iyisi Zowie (Benq) idi o yüzden onu kullanıyorlardı.

Ama fark ettiyseniz bu ayar tüm monitorlerde var (Markaya özgü isim ile). Buradan meseleyi çakmış olmanız lazım. Bu ayar pahalı ve zor bir ayar hocam. Buna özel monitör gerekiyor. Üreticiler var diye yazabilmek, pazarlayabilmek için her monitöre koyuyorlar ama onlarda bir işe yaradıği yok. Hatta tam tersine çok daha kötü yapıyor. Zira kötu strobe çok fazla strobe crosstalk dediğimiz artifacta neden olur:
Alıntıyı görüntüle
Parlaklığı çok kısar, diğer her türlü hareket ayarını kitler ve görüntü kalitesini azaltır.
Kullanılan monitöre özel bir test görmedikçe ya da kendiniz test etmedikçe (Edebilirsiniz.) kesinlikle kapalı. Test etmek için:
Girin ve strobe ayarını arttırıp azaltın. Alıntıdaki son resimdeki gibi çok fazla kopya ufolar, çok cırtlak kırmızılar görüyorsanız; parlaklık kullanılamayaak kadar düşükse, görüntüde herhangi bir bozulma görüyorsanız kapatın. Ama:
Alıntıyı görüntüle
Buna benzer bir şey görüyorsanız rekabetçi oyunlarda kullanın. Size bayağı avantaj sağlayacaktır.
İyi çalışma ihtimaline çok düşük verdiğimi de belirteyim. Bu tarz monitörlerden maksimum "ortalama" bir sonuç elde edersiniz. Dediğim gibi özel monitör lazım.
Sonradan ek: sync olan VRR ile birlikte kullanabildiğiniz strobe ayarı. Onu da ayrı test etmeyi unutmayın.
Sonradan ek2: Clarity position (netlik pozisyonu) ayarı varmış. Bunu değiştirerek strobe crosstalk'ı minimuma indirmeyi deneyin. İşe yarıyor mu görün.

+ Game visual=Türkçe bi karşılık uyduramadım. Görüntü modları işte:
Bu ayar çoğu kişinin yanlış yaptığı ayar. Buradaki modların neredeyse hiçbirini kullanmamanız lazım. Fabrika varsayılanı ne ise o kalsın (Muhtemelen scenery=manzara ya da cinema=sinema'dır.). Bu modlar çok büyük çoğunlukla çok kötü tasarlanıyor. Çünkü örneğin kalibrasyon cihazı olmadan ellememeniz gereken ayarları saçma sapan değerlere ayarlıyor ve görüntü kalitesini bozuyor ya da ELMB gibi açılmaması gereken ayarları açıyor. Burada bilmeniz gereken 2 ayar var yalnızca. 1) sRGB:
Bilmeyenlere de anlatayım. İnternette gezerken, HDR olmayan video izlerken, pek çok oyunda renk alanı aslında SDR'dir yani standart dinamik aralıktır. Siz ise bunu geniş gamut monitörde izliyorsunuz. Yani renkler içeriği üreten kişinin ayarladığı şekilde, olması gereken gibi değil daha canlı gözüküyor. Aslı ise soluk. Tabii ki insanlar canlı renkleri daha çok sevdiği için, bunun için para ödediğimizden dolayı geniş gamutta kullanıyoruz. Bunda sıkıntı yok. Fakat bazen bu olay sorunlara yol açabiliyor. Örneğin insan deri rengi sarımsı/kırmızımsı oluyor VS. Siz sanıyorsunuz ki renk doğruluğu hatalı ancak aslında geniş gamut olmasından kaynaklı. İşte bazı monitörler sRGB ayarı koyuyor ki bu geniş gamutu sınırlayip standart gamuta düşürülebilsiniz lazım olduğunda.
2) Varsa mavi ışık modu: Çoğu kişi biliyordur ama özet geçeyim. Elektronik ekranlardan yayılan mavi ışık melatonin dediğimiz insanları uykuya hazırlayan ve uyku kalitesini arttıran melatonin adlı hormonun düzgün salgılanmasını engelliyor. Kanıtlanan bir şey olmamakla birlikte gözlere zararı olduğu da söyleniyor. Mavi ışık modu ekranı sarılaştırarak yayılan mavi ışığı azaltıyor. Bu da gece vs. kullandığınızda mavi ışığın sizi daha az etkilemesini sağlıyor. Ekranı sarılaştırdığı için görüntüyü mahvettiğini anlamışsınızdır. Gece vs. lazım olduğu durumlarda kullanın.

+ Shadow boost=gölge güçlendirme:
Bu ayar siyahların rengini açıyor. Bu sayede oyunda karanlık bölgelerde saklanan adamları görmenizi kolaylaştırıyor vs. Bu tip durumlar dışında kapalı/varsayılan. Görüntü kalitesini bozar.

Image (resim) menüsü

+ Brightness=parlaklık:
İstediğinize ayarlayın. En iyi görüntü kalitesi için en yüksek ve en düşüklerde kullanmayın.

+ Contrast=kontrast:
Kontrast da bilmeyenler için siyahların ne kadar doygun siyah olduğunu belirler. Elinizde bir IPS telefon/tablet/laptop/momitör ve AMOLED/OLED telefon varsa karanlıkta yan yana koyup parlaklıklarını fulleyin. IPS olanların grimsi/mavimsi olduğunu göreceksiniz asla düzgün siyah alamazsınız. Bu günümüz IPS'lerinin en büyük sorunlarından biridir. Dolayısıyla yüksek kontrast IPS için daima albenidir.
Renk ölçüm cihazı olmadan bu ayarı ellemeyin. Hem gözle doğru yapabileceğiniz bir ayar değil hem de unutmayın renk ayarlarında bir ayarı değiştirmeniz diğer ayarların da değişmesi demek. Örneğin gammayı düşürerek daha koyu siyahlar elde edebilirsiniz ama bu sefer de siyahlardaki detayı mahvedersiniz. Yükseltirseniz de tersi olur.

+ Vivid pixel:
Shadow boost, yazılımsal netlik vb. etkileri var. Monitörün doğal çözünürlüğünden düşük çözünürlükte kulanmıyorsanız kapalı. Zira yazılımsal netlik beraberinde başka sorunları da getiriyor. Shadow boost'u da konuştuk zaten.

+ Blue light filter=Mavi ışık filtresi:
Görüntü modların konuşmuştuk. Asus'ta bu sekmedeymiş.

Color (Renk) menüsü

+ Color temperature=renk sıcaklığı:
Eğer beyaz ekranda hafif mavilik seziyorsanız renk sıcaklığı ayarını sıcağa (Warm) alın. Warm olmasına rağmen mavimsi ise yapacak bir şey yok.. "Hafif" sarımsı ise ellemeyin. Doğrusu yanlış bilinenin aksine odur. Gözünüz alışır. Eğer çok sarı ise normal'e ya da soğuğa (cool) alın. Ama bunları yapmanız tam tersi etkiye de sebep olabilir. Monitörün fabrika kalibrasyonuna ve yazılım optimizasyonunun iyiliğine de bağlı. Beyaz ekranın çok hafif sarımsı olmasına yakın olmaya çalışın.

+ Saturation=doygunluk:
Kontrast ile aynı muammele.

Nedense bu menüdeki ayarlar eksik geldi bana. Çoğu monitörde çok daha fazla ayar olur. Asus mu koymadı yoksa @freygasm eksik mi paylaştı menüleri bilemiyorum.

-----

Eğer burada paylaşmadığım bir ayar varsa ya siz bakınca anlayacağınız ayarlardır ya da önemsizdir.
Mesaj otomatik birleştirildi:

OD ayarı kısmını unutmuşum. 20-25 dakikaya eklerim.
 

freygasm

80+ Gold
Katılım
18 Temmuz 2022
Mesajlar
7,121
Dahası  
Reaksiyon skoru
3,915
İsim
yusuf ecer
@freygasm Adlı arkadaş istemişti. Herkes faydalansın diye konu açıp kopyala yapıştır yapıyorum:

Gaming (oyun) menüsü

+ Variable overdrive=değişken tepki süresi hızlandırma:
Overdrive ayarını biliyorsunuzdur tepki süresi hızlandırma. Bu ayar da overdrive ayarı ama Hz değiştikçe overdrive ayarını Hz'e göre optimize ediyor. Bu şu yüzden lazım: örneğin bir monitör için overdrive ayarını ortaya alın, en yükseği çok fazla beyaz iz (ters-ghosting) yapıyor diyoruz ya, işte Hz düşünce orta ayar sanki yüksek Hz'in yüksek ayarı gibi davranabiliyor. Yani o Hz için o overdrive fazla agresif kalabiliyor. VOD işte Hz düşünce overdrive'ı da ona göre düşürüyor. Bunun için açın kapayın diyemyeceğim. Zira bazı monitörlerde iyi bazılarında kötü optimize oluyor ve kullanılmaması gerekiyor. Testini görmem lazım. Aslında bunu kendiniz test edip karar verebilirsiniz. Overdrive'ı maksimum Hz için optimum değere alın (Aşağıda anlatacağım nasıl yapacağınızı.). Ardından VOD'yi açıp Hz'i düşürün. Tekrar test edin ve tekrar Hz düşürün. Hz düşürdükçe ufonun arkasında beyaz iz çıkıyor/artıyor ise kullanmayın.

+ Variable refresh rate (VRR)=değişken yenileme hızı=G-sync, Free-sync:
Bu ayarı biliyorsunuzdur. Hz'inizi FPS'inize eşitliyor ki görüntüde yırtılma olmasın. Demek isterdim ama bu basit açıklama yıllar öncesine ait. Günümüzde rekabetçi dahil çoğu senaryoda VRR kullanılması tavsiye ediliyor. Artık gecikmeyi çok etkilemiyor/etkilemiyor ve getirisi çok daha fazla. Daha akıcı, daha takılmasız ve yırtılmasız oyun deneyimi sunuyor. G-sync, Free-sync kullanmak istediğinizde bu ayarı açıyorsunuz. Yalnız VRR'i nasıl kulanacağınız hakkında güncel rehberleri izlemenizi tavsiye ederim. Zira eskisi gibi değil. Örneğin sadece G-sync'i değil G-sync + ekran kartı ayar menüsündeki V-sync'i birlikte etkinleştiriyorsunuz.

+ ELMB/ELMB-sync=Aşırı düşük hareket bulanıklığı: yukarıda konuşmuştuk:

Kullanılan monitöre özel bir test görmedikçe ya da kendiniz test etmedikçe (Edebilirsiniz.) kesinlikle kapalı. Test etmek için:
Girin ve strobe ayarını arttırıp azaltın. Alıntıdaki son resimdeki gibi çok fazla kopya ufolar, çok cırtlak kırmızılar görüyorsanız; parlaklık kullanılamayaak kadar düşükse, görüntüde herhangi bir bozulma görüyorsanız kapatın. Ama:
Alıntıyı görüntüle
Buna benzer bir şey görüyorsanız rekabetçi oyunlarda kullanın. Size bayağı avantaj sağlayacaktır.
İyi çalışma ihtimaline çok düşük verdiğimi de belirteyim. Bu tarz monitörlerden maksimum "ortalama" bir sonuç elde edersiniz. Dediğim gibi özel monitör lazım.
Sonradan ek: sync olan VRR ile birlikte kullanabildiğiniz strobe ayarı. Onu da ayrı test etmeyi unutmayın.
Sonradan ek2: Clarity position (netlik pozisyonu) ayarı varmış. Bunu değiştirerek strobe crosstalk'ı minimuma indirmeyi deneyin. İşe yarıyor mu görün.

+ Game visual=Türkçe bi karşılık uyduramadım. Görüntü modları işte:
Bu ayar çoğu kişinin yanlış yaptığı ayar. Buradaki modların neredeyse hiçbirini kullanmamanız lazım. Fabrika varsayılanı ne ise o kalsın (Muhtemelen scenery=manzara ya da cinema=sinema'dır.). Bu modlar çok büyük çoğunlukla çok kötü tasarlanıyor. Çünkü örneğin kalibrasyon cihazı olmadan ellememeniz gereken ayarları saçma sapan değerlere ayarlıyor ve görüntü kalitesini bozuyor ya da ELMB gibi açılmaması gereken ayarları açıyor. Burada bilmeniz gereken 2 ayar var yalnızca. 1) sRGB:

2) Varsa mavi ışık modu: Çoğu kişi biliyordur ama özet geçeyim. Elektronik ekranlardan yayılan mavi ışık melatonin dediğimiz insanları uykuya hazırlayan ve uyku kalitesini arttıran melatonin adlı hormonun düzgün salgılanmasını engelliyor. Kanıtlanan bir şey olmamakla birlikte gözlere zararı olduğu da söyleniyor. Mavi ışık modu ekranı sarılaştırarak yayılan mavi ışığı azaltıyor. Bu da gece vs. kullandığınızda mavi ışığın sizi daha az etkilemesini sağlıyor. Ekranı sarılaştırdığı için görüntüyü mahvettiğini anlamışsınızdır. Gece vs. lazım olduğu durumlarda kullanın.

+ Shadow boost=gölge güçlendirme:
Bu ayar siyahların rengini açıyor. Bu sayede oyunda karanlık bölgelerde saklanan adamları görmenizi kolaylaştırıyor vs. Bu tip durumlar dışında kapalı/varsayılan. Görüntü kalitesini bozar.

Image (resim) menüsü

+ Brightness=parlaklık:
İstediğinize ayarlayın. En iyi görüntü kalitesi için en yüksek ve en düşüklerde kullanmayın.

+ Contrast=kontrast:

Renk ölçüm cihazı olmadan bu ayarı ellemeyin. Hem gözle doğru yapabileceğiniz bir ayar değil hem de unutmayın renk ayarlarında bir ayarı değiştirmeniz diğer ayarların da değişmesi demek. Örneğin gammayı düşürerek daha koyu siyahlar elde edebilirsiniz ama bu sefer de siyahlardaki detayı mahvedersiniz. Yükseltirseniz de tersi olur.

+ Vivid pixel:
Shadow boost, yazılımsal netlik vb. etkileri var. Monitörün doğal çözünürlüğünden düşük çözünürlükte kulanmıyorsanız kapalı. Zira yazılımsal netlik beraberinde başka sorunları da getiriyor. Shadow boost'u da konuştuk zaten.

+ Blue light filter=Mavi ışık filtresi:
Görüntü modların konuşmuştuk. Asus'ta bu sekmedeymiş.

Color (Renk) menüsü

+ Color temperature=renk sıcaklığı:



+ Saturation=doygunluk:
Kontrast ile aynı muammele.

Nedense bu menüdeki ayarlar eksik geldi bana. Çoğu monitörde çok daha fazla ayar olur. Asus mu koymadı yoksa @freygasm eksik mi paylaştı menüleri bilemiyorum.

-----

Eğer burada paylaşmadığım bir ayar varsa ya siz bakınca anlayacağınız ayarlardır ya da önemsizdir.
Mesaj otomatik birleştirildi:

OD ayarı kısmını unutmuşum. 20-25 dakikaya eklerim.
Çok teşekkür ederim hocam, bilgisayara geçer geçmez bunları uygulayıp tekrar yorum yapacağım. O ara da od ayarını atmış olursunuz sanırım. Elinize sağlık.
 

Fantastiktürk

80+ Bronze
Katılım
19 Aralık 2022
Mesajlar
1,707
En İyi Cevap
1
  • Konu Sahibi Konu Sahibi
  • #3
Çok teşekkür ederim hocam, bilgisayara geçer geçmez bunları uygulayıp tekrar yorum yapacağım. O ara da od ayarını atmış olursunuz sanırım. Elinize sağlık.
Hocam baktım da neden sizce sadece Variable OD var? Düz OD ayarını göremedim. İkisi ayrı olmalı.
 

freygasm

80+ Gold
Katılım
18 Temmuz 2022
Mesajlar
7,121
Dahası  
Reaksiyon skoru
3,915
İsim
yusuf ecer

Fantastiktürk

80+ Bronze
Katılım
19 Aralık 2022
Mesajlar
1,707
En İyi Cevap
1
  • Konu Sahibi Konu Sahibi
  • #5

freygasm

80+ Gold
Katılım
18 Temmuz 2022
Mesajlar
7,121
Dahası  
Reaksiyon skoru
3,915
İsim
yusuf ecer

Fantastiktürk

80+ Bronze
Katılım
19 Aralık 2022
Mesajlar
1,707
En İyi Cevap
1
  • Konu Sahibi Konu Sahibi
  • #7

freygasm

80+ Gold
Katılım
18 Temmuz 2022
Mesajlar
7,121
Dahası  
Reaksiyon skoru
3,915
İsim
yusuf ecer
Son düzenleme:

Fantastiktürk

80+ Bronze
Katılım
19 Aralık 2022
Mesajlar
1,707
En İyi Cevap
1
  • Konu Sahibi Konu Sahibi
  • #9

freygasm

80+ Gold
Katılım
18 Temmuz 2022
Mesajlar
7,121
Dahası  
Reaksiyon skoru
3,915
İsim
yusuf ecer
Bu resimler hiç olmamış hocam. Konu açılmasını yavaşlatmasın/sayfayı kaplamasın diye silerseniz iyi olur. Ben size fotoğraf atın demedim yapması zor olduğu için. Gözünüzle bakmanız yeterli. Eğer fotoğraf atmak istiyorsanız şöyle:
Çektiğiniz videoyu kare kare izleyip ekran görüntüsü alıyorsunuz en son.
Tamam öyle yapayım.
 

Fantastiktürk

80+ Bronze
Katılım
19 Aralık 2022
Mesajlar
1,707
En İyi Cevap
1
Top Bottom