Yıldırım çok yüksek voltajlı (milyonlarca voltluk) ve çok kısa süreli (mikrosaniyeler mertebesinde) bir elektriksel boşalmadır. Yani düştüğü noktaya
ani ve çok büyük bir enerjiyükler.
Binadaki merkezi uydu sistemine yıldırım çarpınca:
- Uydu sistemine bağlı tüm kablolar üzerinden (koaksiyel kablolar) yüksek gerilim dalgası yayılır.
- Bu kablolar dairelere kadar uzandığı için, dairelerdeki TV'ler, uydu alıcılar ve hatta prize takılı bazı cihazlar bu ani voltajdan etkilenir.
- Sonuç: Anakartlar yanar, çünkü bu cihazlar düşük voltaja göre tasarlanmıştır (220V civarı). Yıldırım gibi ani voltaj darbelerine karşı savunmasızdırlar.
Kombiler, TV’ler gibi uyduya bağlı değiller ama şu nedenlerden dolayı etkilenmiş olabilir:
- Yıldırım düştüğünde, binadaki elektrik sistemine ani ve yüksek bir voltaj biner.
- Eğer binanın veya dairenin topraklaması zayıfsa ya da ortak bir toprak hattı varsa, bu gerilim tüm dairelerdeki prizlere yayılabilir.
- Kombi gibi prizden beslenen cihazlar da bu ani gerilimden etkilenir.
- Kombilerdeki elektronik kartlar (anakart diyebiliriz) bu nedenle yanabilir veya kombinin içindeki sigortalar, varistörler, trafolar zarar görebilir.
- Yıldırım, elektrik sisteminde kısa süreli bir "gerilim dengesizliği" yaratır.
- Bu durumda bazı prizlere 300-400V gibi tehlikeli voltajlar gelebilir.
- Bu durumdan özellikle kombiler, modemler, buzdolapları, çamaşır makineleri etkilenir.
- Dairenizdeki kombi sigortasının yanmış olması, cihazın koruma devresinin çalıştığını gösteriyor (bu iyi haber!).
- Yıldırımın yarattığı manyetik alan, yakındaki kablolarda gerilim oluşturabilir (tıpkı bir bobin gibi).
- Bu da, cihazlara bağlı olmayan ama duvar içinden geçen elektrik kabloları üzerinden cihazlara zarar verebilir.
- Her dairenin elektrik tesisatı ve topraklama kalitesi farklı olabilir.
- Bazı dairelerde yıldırımdan gelen gerilim daha şiddetli yayılmış olabilir.
- Kombi markasına ve modeline göre kartın dayanıklılığı değişir.
- Belki sizin kombiniz eskiydi, ama diğer dairelerinki daha yeniydi ya da tam tersi.
- Topraklama kontrolü yaptırın (bir elektrikçiyle ölçüm yapılabilir).
- Elektrik panosuna parafudr veya aşırı gerilim koruyucu taktırmak işe yarar.
- TV, modem, kombi gibi cihazlar için priz tipi gerilim koruyucu kullanın.
- Şimşekli havalarda mümkünse elektronik cihazların fişlerini çekin.