ABDÜLHAMİT'İN KAYBETTİĞİ TOPRAKLAR.
Abdülhamit döneminde Osmanlı çok toprak kaybetti. Öyle ki savaşmadan masa başında kaybedilen topraklar bile vardı. Örneğin 1878'de Yunanistan Osmanlı'dan toprak istedi. II. Abdülhamit büyük devletlerin de baskısıyla 1881'de Teselya ve Narda'yı Yunanistan'a verdi. İşin ilginç tarafı, II. Abdülhamit, 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı'nda Teselya'yı savaşarak geri aldı, ancak savaş sonrasında büyük devletlerin baskısıyla Teselya'yı 1897'de yeniden Yunanistan'a bırakmak zorunda kaldı.1878'de Kıbrıs'ı da bir miktar para karşılığında İngiltere'ye bıraktı.1881'de Fransa Tunus'u işgal ettiğinde II. Abdülhamit, Mithat Paşa'yı kendisine teslim eden Fransa'nın Tunus'u işgaline sessiz kaldı. (Yusuf Hikmet Bayur, Türk İnkılabı, C.1, Kısım 1, 2. Baskı, s.24, 25).1882'de Mısır İngilizlerce işgal edildiğinde II. Abdülhamit değişik vehimlerle Mısır'a asker göndermedi. Yusuf Hikmet Bayur, Abdülhamit'in, Mısır'a gidecek askerin orada gördüklerinden gözünün açılacağı endişesiyle Mısır'a asker göndermediğini yazıyor. (Bayur, age. s.33).II.Abdülhamit döneminde kaybedilen diğer topraklar da şöyle:1878 Berlin Antlaşması'yla Batum, Ardahan, Kars, Oltu, Kağızman Ruslara, Kotur kazası ve civarı İran'a, Bosna Hersek Avusturya'ya bırakıldı. Bulgaristan önce özerk, sonra bağımsız oldu. Karadağ, Sırbistan ve Romanya bağımsız oldu. Şarki Rumeli Eyaleti kuruldu ve önce özerk, sonra bağımsız oldu.Girit fiilen Yunanistan'a geçti.II.Abdülhamit döneminde İngiltere, Kıbrıs ve Mısır'ı alarak adeta Akdeniz'e yerleşti.II.Abdülhamit döneminde Osmanlı, toplamda 1.600.000 kilometrekareye yakın toprak kaybetti.
Aynen hiç toprak vermemiş