Yanlış bilgilendirme aldın zaten. Ama neden yanlış olduğunu açıklamam lazım ki sonradan görenler bilsin.
Öncelikle şu konuyu okuyun. DİKKAT! BUNU OKUMADAN DEVAMINA GEÇMEYİN!:
Yine bir üyeye cevap yazmıştım (Bu sefer farklı forum). Monitörler hakkında yanlış bilinenlerde en üst sıraları zorlayan bir konu. Dolayısıyla kopyala-yapıştırla konu yaptım ki herkes görsün. " F/P ve HDR olarak LG cok daha iyi. MSI MAG256F 10 biti FRC ile veriyor ve 250nit. Renk doğrulu ile...
forum.donanimarsivi.com
Şimdi sırasıyla kalanlarına cevap vereyim:
Edit: Sayfanın geç yüklenmemesi ve konu çok uzun durmaması için resimler spoiler içine alınmıştır.
Doğru değil. Bir defa ton panelin biti ile alakalıdır, gamut ile değil. Gamut arttıkça daha kırmızı kırmızılar, daha yeşil yeşiller ve daha mavi maviler dolayısıyla daha ara renkler elde edilir. Yukarıdaki konuda bahsettiğim üzere renklerin canlılığının temel nedeni renk gamutunun genişliğidir.
Ve bunu kanıtlaması o kadar basit ki. Elinizde herhangi bir geniş renk gamutu destekleyen (Farkı net görebilmek için en az %80-85 DCI-P3 olsun) bir monitör varsa monitör ayarlarından sRGB modunu seçin. Bu mod geniş gamutu sınırlayarak sRGB gamutuna düşürülmesini sağlar. Bunların ne olduğunu yine linkteki konuda açıklamıştım. Anında renklerin çok soluklaştığını göreceksiniz. Çünkü gamut düştü.
Ve kolayca fark ettiğinizden anlamanız lazım ki standart kullanım esnasında bile devasa fark yaratır.
Elinde böyle monitör olmayanlar için kendi monitörümden örnek bir resim bırakayım ancak unutmayın: açacağınız resim gerçekte benim gördüğüm ile aynı değil. Yalnızca aradaki farkı anlamanız için örnek olarak veriyorum. Zira renkler ben fotoğrafı çekerken kamera tarafından, siteye yüklerken sıkıştırma tarafından orijinalinden ayrılır. Ayrıca sizin bu fotoğrafa baktığınız ekranın gösterebildiği gibi görürsünüz:
Edit: Kamera maalesef renkleri otomatik canlandırıyor. Aradaki fark dikkatli bakınca azıcık gözüküyor ama gerçekte çok daha soluklaştığını belirteyim:
Monitörler söz konusu olunca pazarlama olsun diye konulan veya ağız oyunu yapılan pek çok şey var. Ama hayır, gamut bunlardan biri değil.
Kontrastın kolaylıkla fark edilebildiği doğrudur. IPS'lerin zayıf yanı kontrast olduğu için incelemelerde en dikkat edilen hususlardan biridir (Ben de öyle yapıyorum.). İyi bir kontrast daima IPS için albenidir.
Kontrastın renk canlılığına etki ettiği de doğrudur. Ama sizin söylediğiniz "Araba tekerleri sayesinde gidiyor, motor değil." demek gibidir. Kontrast olmadan da çok canlı renkler elde edilebilir. IPS olmasına rağmen geniş gamut olanlar ya da Quantum Dot süper geniş gamut olanlar buna en kolay örnektir. Ama iki ayrı renk gamutunda ve diğer değişkenlerde fakat kontrastı farklı olan monitörlerde evet kontrastı yüksek olan daha iyi olacaktır.
Yine baştan sona yanlış. Görüntü doğruluğu ile renk gamutunun zerre kadar alakası yok (Standart gamut içeriği geniş gamutta izleme olan oversaturation=aşırı doygun renkler=cırtlaklık hariç ama artık oraya kadar girmeyeceğim.)
Linkteki konuda bahsettiğim üzere renk gamutu, renk canlılığını etkiler. Görüntü doğruluğu ise tamamen farklı değerler ile ölçülür. Görüntü doğruluğu için kontrol ettiğimiz pek çok değer var:
1) Renk doğrulukları:
Linkteki konuda bahsettiğim gibi gördükleriniz renk uzayı ve renk gamutları. Soldaki sRGB sağdaki ise DCI-P3. Yalnız burada konudakilerden bir fark var: içindeki kare ve yuvarlaklar. İşte bunlar o rengi ne kadar doğru gösterdiği monitörün. Karedeki renk istendiğinde monitör o renge ne kadar yakın bir renk göstermiş bunu yuvarlaklar gösterir. Kareye ne kadar yakın, o kadar doğru. Soldaki grafik ise bunun sayısal halidir. Matematiksel olarak bunu ΔE2000 (DeltaE2000) ya da ΔEITP(DeltaEITP) ile ifade ederiz (Daha çok 1.si kullanılır ve resimdeki 1.si). ΔE değeri ne kadar düşük ise o kadar doğruya yakın demektir. 3'ten küçük değerler insan gözü ile ayırt edilemeyecek farklar olarak kabul ediliyor.
2) Beyaz dengesii (Gri tonları=siyah-beyaz renk doğrulukları):
Renk doğrulukları ile aynı ama bu sefer grinin tonlarını ölçüyoruz. Yine ΔE2000 ile ifade edilmiş. Ne kadar yüksek, o kadar yanlış doğruluk.
Sağdaki değer de RGB dengesi. Bilmeyenler için monitörde görüntüyü oluşturan pikseller vardır. Her bir piksel kırmızı, yeşil ve mavi alt piksellerden oluşur. Bunların birlikte yanması ile de ara renkler oluşur. Sağdaki görsel monitörün ne kadar kırmızı, mavi ve yeşil renk verdiğini gösterir. Örneğin bu monitör olması gerekenden fazla kırmızı ve yeşik renk vermiş. Beyaz dengesinin yanlış olmasının nedeni budur.
Hızlanayım vakit azaldı.
3) Gamma:
Gamma hedefin üstündeyse karanlık sahneler fazla karanlık olduğu için detayları göremezsiniz. Altında ise fazla aydınlık olur ve siyahları yok eder. sRGB için gamma'nın ortalama 2.2 olmasını isteriz.
4) Renk sıcaklığı:
Renk sıcaklığı adı üstünde görüntünün ne kadar sıcak ya da soğuk olduğunu ifade eder. Sıcaklık birimi olan Kelvin ile ifade edilir. 6500K ulaşmak istediğimiz değerdir. Bundan yüksek olursa görüntü mavimsi, düşük olursa sarımsı olur. Soldaki resimde renklerin hepsinin kırmızıya doğru yöneldiğini görüyorsunuz. Sağdakinde ise maviye doğru. Soldaki fazla sıcak iken sağdaki fazla soğuk.
5) Panel hataları:
Işık sızmaları, IPS glow, bulutlanma, kirli ekran efekti, parlaklık ve renk için panel tekdüzeliği gibi değerler de yine görüntü doğruluğunu etkiler. Bunlar panelin özellikleriyle alakalı olan kısım değil de kalite kontrolle alaklı olan kısım.
- Işık sızması ve IPS glow:
IPS glow adı üstünde IPS panellere özgü bir hata. Neredeyse hepsinde olur. Yalnızca şiddeti değişir. Dolayısıyla rahatsız edici yüksek olmadıkça tek başına değişim/iade nedeni değildir.
Işık sızması ise adı üstünde. Panelin kenarlarında arka aydınlatma vardır. Bu aydınlatma kenardan sızarsa ışık sızması denir. Olmaması gereken bir hatadır. Gözle fark edilebilecek düzeydeki herhangi bir sızma için değişim/iade öneririm.
Glow ile sızmayı karıştırmamanız için aradaki farklar: glow köşelerde olur, sızma kenarlarda; glowa farklı açıdan baktığınızda büyüklüğü değişir, sızmada değişmez; glow genellikle mavi, beyaz ya da sarımsı renklerdeyken sızma beyazdır vs.
- Kirli ekran efekti (Dirty screen effect):
- Bulutlanma:
- Renk için panel tekdüzeliği:
(Yine ΔE ile ifade edilir. 0'a ne kadar yakın o kadar doğru.)
- Parlaklık için ekran tekdüzeliği:
(Yine ΔE ile ifade edilir. 0'a ne kadar yakın o kadar doğru.)
-----
Artık anlamışsınızdır umarım. Azıcık düzgün okusaydınız zaten UW deneyimi isteyen adam alsın ama monitör kötü diyordum. Okumuyorsunuz ki.
